سیر تحولات کالبدى مشهد

با مرورى بر تاریخچه شهر مشهد ملاحظه مى‏شود که این شهر متوالیا مورد حمله و هجوم قرار مى‏ گرفته است، به همین دلیل ساخت استحکامات، برج وبارو براى حفاظتش در مقابل حملات دشمنان امرى ضرورى بود. اکثر جغرافى نویسان، سیاحان و مأموران سیاسى- نظامى دول بیگانه مشهد را فقط از نظر شکل و سیماى عمومى‏ اش توصیف کرده و حداکثر ویژگی هاى دفاعى آن را برشمرده ‏اند. در میان گزارش ­هاى مختلف، گهگاهى به بافت کالبدى شهر مشهد که آشفته بوده و تنها معبر عمومى و مهم آن به نام خیابان که در آن به صورت منظم ساخته شده بود برمى‏ خوریم. با توجه به نقش سیاسى- دفاعى مشهد و استقرار والى یا حاکم منطقه در این شهر، علاوه بر شاخص بودن کالبدى مجموعه حرم امام رضا(ع)، کاخ والى که معمولاً در ارک این شهر واقع بوده است با سایر ابنیه شهرى تفاوت هایى داشته است.